Opublikowane przez
Według wielu publikacji i podręczników dostępnych na rynku audyt produktu stanowi narzędzie do niezależnej oceny wyrobu z punktu widzenia klienta. Pozwala także na zabezpieczenie organizacji przed sytuacjami związanymi z odpowiedzialnością za wyrób i za wady fizyczne. Tyle jeśli chodzi o teorię, a co z praktyką?
Podzielmy nasze rozważania na kilka elementów.
Cel i zakres stosowania audytu produktu
Jak wspomniałem na wstępie tego artykułu, audyt produktu to narzędzie zarządzania stosowane do niezależnej oceny wyrobów z punktu widzenia klienta oraz w celu zabezpieczenia przed wystąpieniem sytuacji związanych z odpowiedzialnością za wyrób i za wady fizyczne. Audyt wskazuje potencjały ciągłego doskonalenia.
Z moich obserwacji niektórych organizacji oraz dyskusji audytorami produktu rzeczywiście wynika, że ocena czy audyt produktu jest wykonywany przez niezależne jednostki organizacji. Wyniki audytów z kolei rzeczywiście dają możliwość zabezpieczenia przed wystąpieniem sytuacji niepożądanych w organizacji, poprzez zaadresowanie stwierdzonych niezgodności w opisujących je raportach 8D, zawierających odpowiednie działania korekcyjne i korygujące.
Czy rzeczywiście takie podejście jest właściwe?
Kontrolowane właściwości i specyfikacje
Zwykle kryteria stosowane podczas audytu produktu, z którymi zetknąłem się w różnych organizacjach, były pobierane ze standardowych instrukcji kontroli produkcji, bądź że specyfikacji produktu tj. rysunku. Często były to po prostu charakterystyki krytyczne produktu.
Przeanalizujmy w takim razie dwa scenariusze audytu produktu, biorąc pod uwagę potencjalne prawdopodobieństwo wykrycia wady przez audytora produktu używającego wspomnianych powyżej kryteriów:
1. Audyt produktu stosunkowo często wykrywa wady i niezgodności a dla każdej z nich wdraża się odpowiednie działania korekcyjne i korygujące.
Potencjalny wniosek: Zakładając wymaganą w motoryzacji minimalną zdolność procesu na poziomie 1,33 i związaną z nią brakowość oraz generalnie małe ilości sztuk podlegających audytowi należy wnioskować, że procesy w organizacji są dalekie od doskonałości i organizacja nie powinna generalnie funkcjonować w przemyśle motoryzacyjnym.
2. Audyt produktu wykrywa wady w sytuacjach incydentalnych, albo w ogóle, a ewentualne odpowiednie działania korygujące i korekcyjne są natychmiast wdrażane.
Potencjalny wniosek: Można założyć, że procesy w organizacji są zdolne i nie powinny powodować problemów u klienta, jednak mała ilość wdrażanych działań wynikająca z niskiej liczby niezgodności nie daje zbyt wiele możliwości ciągłego doskonalenia organizacji, które z kolei jest podstawowym założeniem zapewnienia jakości w organizacji.
Z tego właśnie powodu większość podręczników opisujących to zagadnienie stwierdza, że audyt produktu :
● nie służy do powtórnych badań serii,
● nie służy do bezpośredniego sterowania procesem,
● nie jest jedynym dowodem skuteczności systemu zarządzania jakością.
Zakres audytu produktu
Sposobem na spełnienie powyższych wymagań powinna być stosunkowo częsta zmiana kryteriów audytu produktu podyktowana aktualną sytuacją jakościową produktów organizacji. Oczywiście zmiany powinny być z kolei także na tyle rzadkie, aby umożliwić obserwowanie trendów doskonalenia jakości w organizacji.
Większość organizacji wykonuje audyt produktu w sytuacjach wskazanych przez podręczniki takich jak: reklamacje, problemy, zmiany, transfery produkcji, zmiany dostawcy. Sytuacja taka nie jest jednak zwykle traktowana jako typowy audyt produktu, który podlega raportowaniu najwyższemu kierownictwu w ramach przeglądu zarządzania i rzadko służy ciągłemu doskonaleniu organizacji na poziomie systemowym.
Programy i plany audytów produktu zwykle pozostają niezmienione w dłuższym okresie czasu, a budowane są zwykle jako kolejka produktów do audytowania.
Audytorzy
Problemem dodatkowym, który zaobserwowałem także w organizacjach, które nie modyfikowały planów audytu produktu i bazowały jedynie na kryteriach zapisanych w instrukcjach kontroli produkcji, była demotywacja audytorów produktu. Nie widzieli oni celu czy wartości dodanej ze swojej pracy.
A jak wy realizujecie audyt produktu w swoich organizacjach? Jakie są wasze spostrzeżenia? Chętnie podyskutuję na ten temat.