Opublikowane przezKażda organizacja posiadająca certyfikat ISO/TS 16949 powinna określić rodzaje monitorowania i pomiarów, które będzie realizować, a także zdefiniować odpowiednie wyposażenie, niezbędne do potwierdzenia zgodności wyrobu z określonymi wymaganiami (pkt.7.6 ISO/TS 16949).
Tym samym w organizacji należy ustanowić procesy w pełni spójne z wymaganiami odnośnie monitorowania i pomiarów. Jakie konsekwencje rodzi to dla typowego metrologa zatrudnionego w organizacji? Opisane powyżej wymaganie oznacza w praktyce, że dla całego posiadanego wyposażenia używanego do pomiarów w procesach powinny być opracowane procedury i instrukcje opisujące jak prawidłowo nadzorować to wyposażenie. W tym miejscu należy wyjaśnić, co należy rozumieć przez „nadzorowanie”? Przede wszystkim rozpoczyna się ono od momentu wprowadzenia wyposażenia kontrolno-pomiarowego do organizacji i kończy w momencie jego wycofania z użytkowania. Nadzorowanie takie powinno zapewnić, że użytkowane wyposażenie zawsze daje poprawne wskazania i może być wykorzystywane w procesie pomiarowym. W szczególności, nadzorowanie obejmuje wzorcowanie (kalibrację), czyli proces potwierdzający zgodność wskazań przez przyrząd a zastosowanymi wzorcami odniesienia.
Podejście do procesu kalibracji bywa zróżnicowane. Niektóre, zwłaszcza mniejsze organizacje zlecają wzorcowanie podmiotom akredytowanym, inni poszukują oszczędności starając się wzorcować samodzielnie. Kiedy warto zastosować to drugie podejście? Czy wzorcowanie jest trudne i jakie kwalifikacje powinna posiadać osoba sprawująca nadzór na wyposażeniem? W tej kwestii panuje wiele odmiennych opinii i dlatego część firm w obawie przed pomyłką zleca kwalifikację wyposażenia jednostkom zewnętrznym, zaś inne, posiadające większą wiedzę i doświadczenie próbują dokonywać wzorcowania we własnym zakresie, zwłaszcza gdy dotyczy to prostych urządzeń pomiarowych.
Spróbujmy podsumować warunki, jakie powinna spełniać organizacja, aby samodzielnie przeprowadzać proces wzorcowania. W tym celu konieczny jest:
- wykwalifikowany personel,
- odpowiednie warunki środowiskowe,
- niezbędne wzorce odniesienia.
Spróbujmy rozpatrzyć kwestię kalibracji na przykładzie prostego urządzanie, występującego w większości organizacji, jakim jest suwmiarka. Bez względu na to, czy jest to suwmiarka elektroniczna, czy noniuszowa, należy posiadać następujące wyposażenie do wykonania wzorcowania:
- płytki wzorcowe minimum 2 klasy,
- płaską płytkę interferencyjną klasy 1,
- liniał krawędziowy klasy 1,
- mikrometr zewnętrzny o zakresie 0-25 mm i/lub zestaw pomocniczy do płytek,
- płytę pomiarową lub liniał powierzchniowy.
Mając do dyspozycji powyższy zestaw wzorców i przyrządów należy wykonać sprawdzenie obejmujące oględziny suwmiarki, ocenę dokładności wskazań suwmiarki i ewentualną jej adiustację. Po przeprowadzonym wzorcowaniu należy porównać otrzymane wyniki z wartościami określonymi dla danego przyrządu i zakwalifikować przyrząd. W przypadku wyników mieszczących się w granicy błędów dopuszczalnych należy umieścić etykietę identyfikacyjną z określeniem terminu kolejnej kalibracji i przyrząd może wrócić do użytkowania.
W przypadku otrzymania wyników poza specyfikacją należy podjąć odpowiednie kroki, mające na celu zapewnienie, że dane wyposażenie nie będzie mieć wpływu na prowadzone procesy pomiarowe w organizacji.
Jak widać z poniższego opisu, proces kalibracji prostych urządzeń pomiarowych jest zagadnieniem, z którym poradzi sobie większość organizacji o odpowiednio wysokiej „kulturze” metrologicznej. Szczegółowe informacje o nadzorowaniu wyposażenia kontrolno-pomiarowego, wzorcowaniu suwmiarek, mikrometrów, czujników i innych przyrządów kontrolno-pomiarowych używanych w organizacji uzyskasz uczestnicząc w naszych szkoleniach.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o zasadach wzorcowania sprzętu kontrolno-pomiarowego, zapraszamy na nasze szkolenia: